Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, geçen hafta TBMM Genel Heyeti’nde kabul edilerek maddeleşti.
Kanuna nazaran; Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan “yetki belgesi” almadan sarmalık tütün üretimi yapan, bunun ticaretini yapanlara 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus cezası verilecek.
Yetki dokümanını alamayan üreticilerin tütün ticareti yapması büsbütün yasaklanırken, yetki evrakı alanlar ise kurulacak kooperatif üzerinden satış yapabilecek. Lakin, 1 kilo sarmalık tütünün KDV ve ÖTV vergisi toplamda 182 TL’yi buluyor.
Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın datalarına nazaran; yerli tütün üretimi yapan çiftçilerin sayısı 2011’de 62 bin iken bu sayı 2021’de 40 bine düştü. Tütün üreticilerinin yüzde 35’i üretimden çekildi.
Üreticiler, kanunun içinde farklı unsurlar bulunsa da en fazla bu unsurlara reaksiyon gösteriyor.
‘Amerikan firmalarına hizmet’
Tütünün “kaçak” olarak tabir edilmesinden rahatsız olduklarını belirten Adıyamanlı bir tütüncü esnafı, ANKA Haber Ajansı’na konuştu:
“Ne kadar kooperatifleşme, yasal çerçeveye oturtulması denilse de getirilen ÖTV ve KDV uygulamaları maalesef bizi çalışamaz duruma getirecektir. Üreticinin de satıcının da tüketicinin de belini bükecek bir uygulamadır. Biz de vergiye tabi olmasını isteriz. Yüzde 18-20 olsa herkes kazanır. Bize kooperatif kanunuyla birlikte yüzde 40’lık bir vergiye tabi tutulacağını dillendirdiler. Daha sonra yüzde 55’lere çıkarıldı. Kararname ile yüzde 18 de KDV ekleneceğini öğreniyoruz. Bandrol parasıyla bir arada yüzde 70 vergiye tabi olacağını öngörmekteyiz. Bu durumda çiftçi de fabrika sahibi de tüketici de kazanamaz. Yapılan bir nevi Amerikan firmalarına hizmettir, küresel firmalara hizmettir. Bunun Türkiye çiftçisinin lehine olduğunu düşünmüyoruz. Hiçbir biçimde bu yasaya sıcak bakmadık, ülkenin hayrına da olacağına düşünmüyoruz.
20 kol sigaranın 14 kısmı vergi
Bir paket sigarada, 20 kısımlık sigaranın 14 kısmı şayet hazineye gidiyorsa, 6 kısımdan insanların kazanmasını bekliyorlarsa sıkıntı bir olaydır. Bu ülkeye, hazineye hizmet olabilir lakin bu katiyetle çiftçiye yönelik bir hizmet değildir. İnsanları tütün tüketimine sevk ettiren paket sigaranın pahalılığıdır. En ucuz inhisar sigarası 30 TL ise vatandaş ister istemez alternatif eserlere yönelecektir. Bu alternatif eserlerin başında da Adıyaman tütünü, doğaldır organiktir, katkı unsuru yoktur. Adıyaman tütününün kaçakçılıkla tabir edilmesini katiyetle hakikat bulmuyoruz.”
Adıyamanlı tütün üreticisi de tütünle milyonlarca insanın hayatını geçirdiğini belirterek, “Ne fabrika var ne bir şey var. Topyekûn icraatı geliri kaynağı budur, ötesi yoktur. Tütünü 4-5 şahsa peşkeş çekmenin bir manası yok. Mayıs ayından başla öteki seneye kadar tek gelir kaynağı budur” dedi.
