Gezegen bilimciler artık şimdiye kadar gözlemlenen en güçlü Mars depremi sayesinde Mars kabuğunun ne kadar kalın olduğunu biliyorlar. Deprem sayesinde Marsın sır perdeleri aralanıyor.
Araştırmacılar Geophysical Research Letters’da yayınlanacak bir makalede, yer kabuğunun ortalama kalınlığının 42 ila 56 kilometre arasında olduğunu bildiriyor. Bu, Dünya’daki ortalama kıtasal kabuktan kabaca yüzde 70 daha kalın.
Ölçüm, dört Dünya yılı boyunca Mars’ın iç kısmında dalgalanan dalgaları kaydeden sabit bir sismometre olan NASA’nın InSight iniş aracından elde edilen verilere dayanıyordu. Geçen Mayıs ayında, tüm gezegen altı saatten fazla süren 4.7 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı. ETH Zürih’ten sismolog Doyeon Kim ‘Bu depremi yaşadığımız için gerçekten şanslıydık’ diyor.
InSight, Mars’ı üç kata kadar çevreleyen depremden sismik dalgaları kaydetti. Bu, Kim ve meslektaşlarının tüm gezegendeki kabuk kalınlığını çıkarmasına olanak sağladı.
Ekip, kabuğun sadece Dünya ve Ay’ınkinden daha kalın değil, aynı zamanda Kızıl Gezegen’de de tutarsız olduğunu buldu. Ve bu, Mars’ta bilinen bir kuzey-güney yükseklik farkını açıklayabileceği düşünülüyor. Mars yörüngelerinden gelen topolojik ve yerçekimi verileri, gezegenin kuzey yarımküresinin güney yarımküresinden önemli ölçüde daha düşük olduğunu göstermişti.
Araştırmacılar, veri farkının bir nedeni olabileceğinden şüphelenmişlerdi: Belki de kuzey Mars’ı oluşturan kayalar, güney Mars’ınkinden farklı bir yoğunluğa sahiptir.
Ancak Kim ve meslektaşları, kabuğun kuzey yarımkürede daha ince olduğunu, bu nedenle her iki yarımküredeki kayaların muhtemelen aynı ortalama yoğunluklara sahip olduğunu buldular. Bu bulgu, bilim insanlarının bu farkın neden ilk etapta var olduğuna dair açıklamaları daraltmalarına sebep oldu.
Kabuğun derinliğini bilen ekip, Mars’ın iç ısısının muhtemelen kabuktan kaynaklandığını da hesapladı. Bu ısının çoğu potasyum, uranyum ve toryum gibi radyoaktif elementlerden geliyor.
Bilgisayar simülasyonları, bu elementlerin tahmini yüzde 50 ila 70’inin muhtemelen altta yatan mantodan ziyade kabukta olduğunu öne sürüyor. Bu, Kızıl Gezegen’in öldüğüne dair uzun süredir devam eden inancın aksine, Mars’ın bazı kısımlarının hala volkanik aktiviteye sahip olduğu fikrini desteklemektedir.
