Meltem Güneş – İklim değişikliği, nüfus artışı, yanlış arazi kullanımı hasebiyle ekilebilir tarım alanlarının sayısı da azaldı. Üretimi tehdit eden bu sonuçlara karşı geliştirilen dikey tarım Türkiye’de birinci sefer uygulanmaya başlandı. Ankara’nın evvelden “Mamak çöplüğü” olarak bilinen, şimdilerde ise katı atık bertaraf tesisine dönüşen alanda başlatılan dikey tarım, atıklardan elde edilen ısı gücüyle tarım yapılabilmesinin yolunu açtı. Mamak’ta 13 kentte katı atık bertarafı yapan ITC’nin İş Geliştirme Yöneticisi Ali İstek Öner, tesiste kurdukları dikey tarım modelini bir küme gazeteciye gezdirdi. Öner, dikey tarımda 10 metrekarelik bir konteynerde ilaç-pestisit kullanımını neredeyse sıfırlayarak, su ve toprak gereksinimini yüzde 90-95 azaltarak üretim yapmanın mümkün olduğunu söyledi.
MALİYET % 60 DÜŞTÜ
Öner, tesiste yaktıkları atıklardan ürettikleri enerjiyi ısıya çevirerek bunu dikey tarım için kullandıklarını belirterek, “Yerinde üretim sayesinde birinci hasatlarımızdan olan marulun maliyetini yüzde 60 oranında düşürdük” dedi. Modeli, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin de incelediğini tabir eden Öner, şu an dünya çapında 5 milyar dolarlık bir pazara sahip olan dikey tarımın 2026 yılında 12 milyar doları aşmasının beklendiğini aktardı.
Öner, dikey tarımın kent içlerinde basitçe uygulanabilir bir model olduğunun belirtirken, “Evimizin, apartmanımızın ya da apartman altındaki sığınaklar dahil boş alanlarda konteyner tipi dikey tarım ya da yeni ismiyle denetimli etraf tarımı yapmak mümkün. Apartman ya da sitelerde, zerzevat ve meyvelerini, kimyasal ilaç ve gübre kullanmadan, kanserojen tesiri olan pestisitten mahrum olarak üretilebilir” dedi.
İLAÇSIZ SEBZE
Tesiste şu anda deneme çalışmalarını yürüten firmanın 6 milyon lira yatırımla başlayıp dikey tarım uygulamasını büyütmeyi planladığını aktaran Öner, “İlaçsız zerzevat tüketmek istiyoruz, önceliğimiz fiyatı yüksek olan zerzevatları üretmek. Denemeler yapılıyor. Çok kısa müddet içerisinde optimizasyon ve verimlilik temelli olarak eserler elde edeceğiz” dedi. Öner, market zincirleri ve restoranların bu işin öncülerinden olacağını söz ederek, “Menülerindeki eserleri tüketicinin gözü önünde üretecekler” diye konuştu.
