Zeka, sanki tekelimizdeymiş gibi davranmayı seviyoruz. Ancak çevremize ve doğaya biraz dikkatli baktığımızda durumun hiç de öyle olmadığını kolayca görebiliriz. Evet, hayvanların zekası bizden biraz farklı fakat bu onların zeki olmadıkları anlamına gelmiyor. Bizim hayal dahi edemeyeceğimiz şeyleri sanki dünyanın en kolay şeyiymiş gibi başarabilen pek çok canlı var. Bu nedenle biz de sizin için dünyanın en zeki hayvanları listesi hazırladık.
Hayvanların zekası nasıl ölçülebilir?
Bilim insanları hayvanların zeka seviyelerini belirlemek için farklı yöntemlere başvurmuş. Tür ve yaşadıkları ortam gereği her hayvanın gelişimi veya öne çıkan yetenekleri oldukça farklı. Bu nedenle dünyanın en akıllı hayvanı gibi bir en üst sıra bulunmuyor. Her tür için farklı zeka testleri uygulanıyor ve bu uygulamalardan elde edilen sonuçlar ile kendi türü içerisindeki becerileri belirleniyor.
Kullanabildikleri aletlere bakılıyor
Hayvanların zekası gözlemlenirken en sık başvurulan yöntemlerden biri alet kullanma. Bazı hayvanlar yiyeceklere ulaşmak veya içinde bulundukları zor durumdan kurtulmak için alet kullanabiliyor. Mevcut objeleri alete dönüştürebilmesi veya alet olarak kullanması hayvanların bulundukları sınıfta daha zeki olduğunu gösteriyor.
Görme ve hafıza testleri uygulanıyor
Bunun dışında çoğunlukla hayvanlara görme ve hafıza testleri de yapılıyor. Bunlar genellikle bir sepet altındaki yiyeceği bulma şeklinde gerçekleştiriliyor. Ayrıca aynada kendini tanıma da zeka testleri arasında yer alıyor. Görme testini geçen her hayvan ayna testini geçemediği için bu uygulama da zeka belirleyici olarak kabul ediliyor.
Gelişmişlikleri test ediliyor
Zeki hayvanları belirlemek için en sık yapılan testlerin bir diğeri ise “skinner“. Burada bir düğmeye basarak, kolu indirerek veya ipi çekerek yiyeceğe ulaşma amaçlanıyor. Bu testte çeşitli aşamalar da mevcut. Örneğin bazı testlerde yiyeceğe ulaşmak için iki hayvanın iş birliği yapması gerekiyor. Bunu çözebilen ve yiyeceğe ulaşan hayvanlar ise gelişmiş zekaya sahip olarak kabul ediliyor.
En zeki hayvanların IQ seviyeleri nasıl belirleniyor?
Hayvanların IQ seviyeleri ile ilgili birçok farklı bilgi duyabiliriz. Fakat uzmanlar, hayvanlarda insanlardaki gibi bir IQ seviyesi belirlemenin pek mümkün olmadığı görüşünde. İnsanlar için hazırlanan IQ testleri tek bir tür için belirli dinamiklerle oluşturuluyor. Fakat hayvanların bilinç düzeyleri, yetenekleri ve yaşadıkları ortamlar birbirinden çok farklı olduğu için genel bir IQ testi oluşturmak mümkün değil. Bunun yerine farklı düzeylerde geliştirilen ve hayvanların becerilerini ortaya koyan testler, onların benzer türler arasındaki zekalarının ne derecede olduğunun belirlenmesine yardımcı oluyor.
Bu bağlamda alt-üst türleri veya bulundukları kategoriler arasında en zeki hayvanlar hangileri gelin birlikte bakalım…
AHTAPOT
Dünyanın en zeki hayvanları listesinin ilk sırasında bu canlıyı görmeyi bekliyor muydunuz? Aslında bu zeki hayvanlar listemiz, belirli bir sıralamaya göre gitmiyor çünkü tahmin edeceğiniz üzere zeka, çok da ölçülebilir bir şey değil. Ancak beyin hücreleri ölçülebilir. Ahtapotlar, tüm dünyada insan beynine en yakın beyin yapısına sahip olan canlı türü. Üstelik evrim ağacında bizden fersah fersah uzaktalar.
MAYMUN
Dünyadaki en zeki hayvan dendiğinde birçoklarının aklına ilk olarak maymunlar gelir. Evrimsel olarak ortak atalara sahip olduğumuz maymunlar incelendiğinde, çok şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıkmış. Pek çok şempanze, goril ya da orangutan, tıpkı insanlar gibi alet kullanabiliyor ve sosyal anlamda birlikte hareket edebiliyor.
FİL
Büyük başın derdi büyük olacağı gibi büyük hayvanın beyni de büyük oluyor. Gezegenimizdeki canlılar arasında en büyük beyinlerden birine sahip olan filler de dünyanın en zeki hayvanları arasında. Fillerin bir diğer dikkat çeken özelliği ise oldukça duygusal hayvanlar olmaları. Aile bağları oldukça kuvvetli bir canlı türü olan filler, çoğunlukla beraber hareket ediyor.
GÜVERCİN
Her gün sokaklarda veya gökyüzünde gördüğümüz güvercinler, kaosa dayalı modern yaşamımız içerisinde dahi hayatta kalmayı başarabiliyor. Tabii ki bu başarıya sahip olmak için kıvrak zeka olmazsa olmaz. Tarihte uzun mesafeler arasında iletişim kurmak için kullanılan güvercinler, yön bulma konusunda dünyanın en başarılı hayvanları arasında.
DOMUZ
Domuzlar, dünyanın en zeki hayvanları denince ilk akla gelen canlılardan olmayabilirler ama bunu onların yüzüne söylemeyin! Çünkü aslında domuzların pek çoğu, duyguları ve uyaranları anlamakta çok başarılı. Üstelik domuzlar, zeka tespitinde çok önemli bir yer tutan ayna testinden de başarıyla geçen hayvanlar arasında.
KARGA
Kargaların ünü uzun yaşamalarıyla ilgili olabilir ancak bu kadim canlının tek becerisi bu değil. Sorun çözme, yemek bulma gibi konularda tam bir uzman olan kargalar, basit bulmaca düzeneklerini birkaç ufak denemeden sonra kolayca çözebiliyor. Yeter ki bulmacanın sonunda bir ödül olsun.
KÖPEK
Dünyanın en zeki hayvanları listesini hazırlayıp da en yakın dostlarımızdan biri olan köpeklere yer vermemek olmaz! Köpeklerin ne denli zeki ve duyarlı hayvanlar olduklarını uzun uzadıya anlatmamıza dahi gerek yok. Özellikle duygusal zeka konusunda olağanüstü canlılar olan köpekler, komutları anlama konusunda da dünyanın en iyileri arasında. Üstelik koku yetenekleri ve sezgileri de insanlarla veya başka birçok canlıyla kıyas kabul etmeyecek seviyede gelişmiş.
Kaynak: www.plumemag.com
