Dikkat: EYT’de tazminat hakkı var! Staj başlangıç sayılacak mı? Borçlanmada ödeme ne zaman olacak?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) sorununu çözmesi ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da, 25-27 yıl önce SSK Genel Müdürlüğü sırasında ‘erken emekli olsunlar’ diye çocuklarını küçük yaşta 1-2 ay sigortalı göstermenin karşılığını aldı.
Karardan önce Twitter’dan ‘EYT loading (yükleniyor)’ mesajıyla ‘ben dediğim için yapıldı’ algısı oluşturmaya çalışan Kılıçdaroğlu, karardan sonra ‘loading halkım loading’ mesajı paylaştı. Ancak arşivdeki haberler, o ‘loading’in çocukları için de geçerli olduğunu hatırlatıyor; zira Kılıçdaroğlu, aynı yıllarda “Emeklilik yaşı 60 olmalı” derken, o yaşı beklemesinler diye kendi çocuklarını küçük yaşta SSK’lı yaptırmıştı.
ÇOCUK YAŞTA 1-2 AYLIK SSK
Kılıçdaroğlu’nun çocuklarını küçük yaşta sigortalattığına dair haberler Kasım 2008’de medyaya yansıdı. Dönemin Vakit gazetesinin haberine göre, o günlerde CHP Grup Başkanvekili olarak ‘yolsuzluk dosyaları’ ile ünlü olan Kılıçdaroğlu’nun, SSK Genel Müdürlüğü sırasında, çocuklarını ‘erken emekli olsunlar’ diye bir holdingde ‘çalışıyor’ göstererek, sigortalı olmalarını sağladı.
Habere göre, Kılıçdaroğlu, 1976 doğumlu büyük kızı Azime Aslı’yı 19 yaşında İstanbul merkezli Ekinciler Demir ve Çelik San. A.Ş.’de Mart 1995’te sigortalı yaptırdı. Ancak sadece 1 ay sigorta primi yatırıldı ve SSK girişi yapılmış oldu.
KILIÇDAROĞLU: ÇALIŞMASIN MI?
Kılıçdaroğlu’nun 1979 doğumlu küçük kızı Zeynep de lise öğrencisi iken 17 yaşında yine aynı şirkette ve yine ‘bir ay’ çalışmış görünüyor; işe giriş çıkış tarihi Haziran 1996…
Kılıçdaroğlu, 1983 doğumlu oğlu Kerem’i ise, 1997’de ilköğretim öğrencisi iken yine aynı şirkette Mart-Mayıs 1997 tarihleri arasında 60 gün çalışmış gösterdi.
Arşiv haberlerine göre, Ekinciler şirketi daha sonra, Kılıçdaroğlu’nun oğlunun 01.03.1997-30.04.1997 tarihleri arasında şirketleri bünyesinde sigortalanmış olduğunu doğruladı; şirketin Ankara irtibat bürosunda part-time çalıştığını savundu, ancak hangi saatlerde mesai yaptığı veya görevinin ne olduğunu açıklamadı.
Kılıçdaroğlu ise gazetecilerin soruları üzerine, “Sigortalı çalıştı. Çalışmasın mı, yasadışı mı? Ankara’da saygın bir firmada part-time çalıştı. Çalışmasına ben de karşıydım. Oğlum o çalışmadan sonra, baterinin bazı aygıtlarını aldı. Bateriye biz karşıydık, evde çalarsa komşular rahatsız olacaktı. Ama aldı” dedi.
TORUNU İÇİN ‘ETİK DEĞİL’ DEDİ
Mart 2009’da ise Kılıçdaroğlu ailesiyle ilgili yeni bir ‘çocuk yaşta sigortalı yapma’ haberi ortaya çıktı. Kılıçdaroğlu’nun 18 aylık torunu, 30 Nisan 2008’de yürürlüğe giren yeni SGK kanunundan bir gün önce SSK’lı yapılmıştı. O günlerde CHP’nin İBB başkan adayı olan Kılıçdaroğlu, “Yapılanı etik olarak doğru bulmuyorum. Yapılan yanlış. Ancak bu benim torunumu sevme hakkımı elimden alamaz” dedi.
EYT’DEN NASIL YARARLANACAKLAR
8 Eylül 1999’da emeklilik için gereken prim günü ve yıl şartına kademeli olarak ‘yaş’ şartı eklendiği için, yeni EYT düzenlemesi, Kılıçdaroğlu’nun çocuklarını küçük yaşta sigortalı yaptırmasını avantajlı hale getirdi.
Kerem Kılıçdaroğlu, 1997’de 14 yaşında SSK girişli yapıldığı için, 2039’da 56 yaşında emekli olması gerekirken, 2026’da 43 yaşında emekli olabilecek. Yani emekliliği 16 yıl erkene çekilmiş olacak. Kerem Kılıçdaroğlu, akademisyen olarak devlet memurluğundan emekli olmak isterse, ayrıca 9 bin günü de tamamlaması gerekecek; ancak yaş beklemeyecek.
Zeynep Kılıçdaroğlu, 8 Eylül 1999’a kadar üniversite öğrencisi iken çalışmaya başladıysa, doğal olarak EYT’den yararlanacak. Ancak, avukat olan Zeynep Kılıçdaroğlu, üniversiteden sonra çalışmaya başladıysa, 53 yaşında emekli olması gerekirken, babasının kendisini SSK’lı yapmasından dolayı 43 yaşında, 10 yıl erken emekli olacak.
Azime Aslı Kılıçdaroğlu Nadir’in ise bir aylık SSK’lı göründükten sonra çalışıp çalışmadığına dair açık kaynaklarda bilgi yok. Çalışmaya devam etmemiş ise erken SSK’lı olmanın bir önemi yok. Ya da emeklilik şartlarına ‘yaş’ şartının eklendiği 8 Eylül 1999’dan 18 yaşından büyük olduğu için kalıcı bir işte çalışmaya başladıysa, doğal olarak EYT’den yararlanacak. Ancak, bu tarihten sonra kalıcı bir işe girmiş ise, babasının kendisini SSK’lı yapmasından dolayı EYT’den yararlanacak; 50 yaşında emekli olması gerekirken, 3 yıl önce, 47 yaşında emekli olacak.
YASALAR NE DİYOR?
4857 sayılı Kanunun 71. maddesinde “15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler” deniliyor.
5510 sayılı kanuna göre 18 yaşının altındaki işe giriş sigorta süresinin başlangıcı olarak sayılmasa da; 4447 ve 4759 sayılı Kanunlara göre ‘işe giriş koşulları’ bakımından ilk işe girilen tarihteki düzenlemeler esas alınıyor. Bu nedenle, işe giriş koşulları 8 Eylül 1999’da değiştiğinde, o tarihten önce sigortalı olanlar, çocuk yaşta bile olsalar EYT düzenlemesinden yararlanıyorlar.
EMEKLİLİK YAŞI 60 OLMALI DEMİŞTİ
Kemal Kılıçdaroğlu, 24 Mayıs 1996’da SGK Genel Müdürü olarak, İzmir’de yapılan ‘Sosyal Devlet ve Sosyal Güvenlik Kuruluşları’ panelinde, emeklilik yaşının yükseltilmesini savunarak, şöyle konuşmuştu:
“1950 yılında kadın ve erkekte emeklilik yaşı 60’tı. 1996 yılında kadında 38, erkekte 43… Böyle bir sistemde siz sosyal sigortacılık modelini geliştiremezsiniz. Sosyal sigortacılık ‘cömert sigortacılık’ demek değildir. İşçi arkadaşlarımız ‘mezarda emekliliğe hayır’ diyebiliyorlar. Ama indirirken herkes çok mutlu. Bugün Almanya’da 65 olan emeklilik yaşını 67’ye çıkarırken bile, uzun uzun tartışıyor. Eğer bugün Uganda’da emeklilik yaşı kadınlarda 50, erkeklerde 55 ise; müsaade ediniz, Türkiye’de de bu kadar olsun. Yani sistem ciddi bir tıkanmaya doğru gidiyor.”
Kılıçdaroğlu; ’35 Soruda SSK Gerçeği’ adlı kitapçıkta da, yazdığı sunuş yazısında, “DPT’nin verilerine göre 55 yaşındaki bir kadının geri kalan ömrü ortalama 22 yıl, 60 yaşındaki bir erkeğin ise 16 yıldır. Dolayısıyla emeklilik yaşının kadınlarda 55’e, erkeklerde 60’a yükseltilmesinin mezarda emeklilik olarak değerlendirilmemesi gerekir” ifadelerini kullanmıştı.
